Δημοσκόπηση: Η ακτινογραφία της (κεντρο)αριστεράς – Φόβοι, προσδοκίες, ταύτιση, δεσμοί

Ο διαπιστωμένος κατακερματισμός της (κεντρο)αριστερής αντιπολίτευσης είναι ενδεχομένως το πλέον δηλωτικό χαρακτηριστικό του κομματικού ανταγωνισμού σήμερα. Σε νέα δημοσκόπηση που βλέπει το φως της δημοσιότητας γίνεται προσπάθεια να εντοπιστούν οι τάσεις και οι δυναμικές στο (κεντρο)αριστερό ακροατήριο και το πώς οι (κεντρο)αριστεροί ψηφοφόροι τοποθετούνται σε κρίσιμα επίδικα της περιόδου.

Οι στάσεις και οι δυναμικές στο κεντροαριστερό ακροατήριο σε σχέση με πολιτικές, ιδεολογικές ταυτότητες

Πολιτική ταυτότητα, κομματική ταύτιση, κίνημα Τεμπών, κοινωνικές διαιρέσεις, δημοκρατία και απασχόληση, προοδευτισμός και συντηρητισμός, κράτος vs ιδιωτική πρωτοβουλία, αρμοδιότητα πολιτικών χώρων, πολιτική και κοινωνική αλλαγή, είναι μερικές από τις θεματικές που καταπιάνεται η έρευνα κοινής γνώμης του Ινστιτούτου Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ με τίτλο: «το αριστερό ημισφαίριο και η ανασύνθεση της Αριστεράς», που διενεργήθηκε σε συνεργασία με τη Prorata.

Η έρευνα

«H ανασύνθεση του χώρου της (κεντρο)αριστεράς θέτει πάνω από όλα ερωτήματα γύρω από τους όρους βάσει των οποίων αυτή θα λάβει χώρα και των στοιχείων εκείνων που θα συνενώσουν τις διαφορετικές πολιτικές εκδοχές» σχολιάζει ο συντονιστής του Κύκλου Πολιτικής Ανάλυσης Ινστιτούτου ΕΝΑ, επίκουρος καθηγητής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, Κώστας Ελευθερίου.

Ιδιαίτερη έμφαση στην έρευνα δίνεται στη διασταύρωση των στάσεων με τoν πολιτικοϊδεολογικό αυτοπροσδιορισμό, την πρόθεση ψήφου και την ηλικία έτσι ώστε να μελετηθούν συγκεκριμένες υποομάδες της κοινής γνώμης.

Το κίνημα των Τεμπών

Το κίνημα των Τεμπών αποτελεί από μόνο του μια ολόκληρη ενότητα. Το ερώτημα είναι απολύτως σαφές: «Κατά τη γνώμη σας, επιχειρείται ή δεν επιχειρείται «συγκάλυψη» στην υπόθεση των Τεμπών;»

Το 94% των αριστερών/κεντροαριστερών απαντά «επιχειρείται συγκάλυψη και μάλλον επιχειρείται συγκάλυψη». Μόνο το 5% απαντά «δεν επιχειρείται συγκάλυψη».

Εδώ έχουμε διακριτές διαφορές ανάλογα με την πρόθεση ψήφου όσων συμμετείχαν στην έρευνα. Δυνητικά ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ, της Πλεύσης Ελευθερίας, της Νέας Αριστεράς, του ΜεΡΑ25 και του Κινήματος Δημοκρατίας απαντούν σε ποσοστό από 95% και πάνω «επιχειρείται συγκάλυψη». Στους δυνητικά ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ το ποσοστό πέφτει στο 88%.

Η Δημοκρατία στην Ελλάδα

«Η παρέμβαση του λαϊκού παράγοντα μέσω διαδηλώσεων και διαμαρτυριών παράγει συνήθως θετικά αποτελέσματα για τη χώρα» αναφέρει το 59% των ερωτηθέντων και «η κοινωνία είναι διαιρεμένη σε κοινωνικές τάξεις, οι οποίες έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα» σημειώνει το 81%.

Για τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται καλύτερα τη Δημοκρατία στην Ελλάδα (έχοντας να απαντήσουν ανάμεσα σε δύο επιλογές) όσοι αυτοπροσδιορίζονται αριστεροί/κεντροαριστεροί σε ποσοστό 79% αναφέρουν πως «η Δημοκρατία στην Ελλάδα είναι ευάλωτη και κινδυνεύει» και 17% πως «η Δημοκρατία στην Ελλάδα είναι σταθερή και δεν κινδυνεύει».

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και απαντήσεις στη θεματική «προοδευτισμός και συντηρητισμός».

«Η ελληνική κοινωνία είναι μία κοινωνία ανισοτήτων» απαντά το 81%.  «Πρέπει να υπάρξει χωρισμός εκκλησίας και κράτους» το 80%. «Για να είναι κάποιος Έλληνας δεν χρειάζεται κατ’ ανάγκη να είναι και χριστιανός ορθόδοξος» το 75%. «Οι γυναίκες έχουν λιγότερες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας από τους άνδρες λόγω του φύλου τους» το 64% και η λίστα συνεχίζεται με πολλές και ενδιαφέροντες απαντήσεις.

(Κεντρο)αριστερά και οικονομία

Ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάσουν οι τάσεις και δυναμικές στο κεντροαριστερό ακροατήριο στο σκέλος της οικονομίας. Σε μια σειρά από αγαθά, η πλειονότητα των αριστερών/κεντροαριστερών ψηφοφόρων προτιμά τη διαχείρισή τους από το κράτος έναντι του ιδιωτικού τομέα.

Τον κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας, με τη μέριμνα του κράτους, επιλέγει το 85% των αριστερών/κεντροαριστερών ψηφοφόρων την ίδια στιγμή που εκφράζεται δυσπιστία απέναντι στο ελληνικό κράτος.

Αξιολογώντας το ρόλο του κράτους στην Ελλάδα σήμερα το 90% των κεντροαριστερών τον βλέπουν αρνητικά.

Να «φορολογηθούν περισσότερο» οι πλούσιοι λένε εννέα στους δέκα αριστερούς και κεντροαριστερούς.

Αναδιανομή του πλούτου

Ως προς τις αρμοδιότητες των πολιτικών χώρων η αναδιανομή του πλούτου βρίσκεται στην κορυφή των επιλογών των αριστερών και κεντροαριστερών ψηφοφόρων και ακολουθούν τα δικαιώματα των εργαζομένων, η κοινωνική στέγη, η ισότητα των φύλων, το κοινωνικό κράτος, κα.

Οι επαναστάσεις για τέσσερις στους δέκα ερωτηθέντες που αυτοπροσδιορίζονται αριστεροί και κεντροαριστεροί «είναι ο μόνος τρόπος να αλλάξουν ριζικά οι σύγχρονες κοινωνίες».

Η συλλογή των δεδομένων έλαβε χώρα κατά το διάστημα 25 Σεπτεμβρίου – 2 Οκτωβρίου 2025.