Το σπιράλ της κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή
Η ιρανική επίθεση κατά του Ισραήλ που όλοι περίμεναν, τελικώς ξεκίνησε το απόγευμα της Τρίτης, προτού καν συμπληρωθούν 24 ώρες ισραηλινών χερσαίων επιχειρήσεων στον Λίβανο.
Δείτε εδώ λεπτό προς λεπτό τις εξελίξεις στο μέτωπο της Μέσης Ανατολής
Λίγο μετά τις 7 το απόγευμα της Τρίτης, σειρήνες ήχησαν στο σύνολο της ισραηλινής επικράτειας καλώντας τους πολίτες να σπεύσουν στα καταφύγια, με τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις (IDF) να ανακοινώνουν ότι έχει ξεκινήσει επίθεση με πυραύλους από την πλευρά του Ιράν.
Σημειώνεται ότι ήδη από πιο νωρίς, αμερικανικές πηγές είχαν προειδοποιήσει ότι το Ιράν επρόκειτο να επιτεθεί με βαλλιστικούς πυραύλους μέσα στις επόμενες ώρες, όπως και τελικά έγινε.
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες, οι πύραυλοι που εκτοξεύθηκαν από την πλευρά του Ιράν κατά τη διάρκεια αυτού του πρώτου «κύματος» της ιρανικής επίθεσης (μένει να φανεί εάν θα ακολουθήσουν και άλλα τις επόμενες μέρες) ήταν συνολικά περίπου 180 και στην πλειονότητά τους αναχαιτίστηκαν, με το Ισραήλ από τη μεριά του να παραδέχεται ότι υπήρξαν φθορές από τα ιρανικά πλήγματα χωρίς όμως, σε πρώτη φάση τουλάχιστον, να κάνει λόγο για νεκρούς ή βαριά τραυματίες Ισραηλινούς.
Από την πλευρά τους, οι Ιρανοί Φρουροί της Επανάστασης (IRGC) ανακοίνωσαν ότι σε αυτήν την επίθεση κατά του Ισραήλ χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά υπερηχητικοί πύραυλοι «Fattah», και ότι στο στόχαστρο των ιρανικών πυρών μπήκαν τρεις στρατιωτικές βάσεις των Ισραηλινών.
(REUTERS/Amir Cohen)
Υπενθυμίζεται ότι η ιρανική πυραυλική επίθεση που είχε προηγηθεί τον περασμένο Απρίλιο κατά του Ισραήλ (στις 13 Απριλίου συγκεκριμένα, η πρώτη στα χρονικά άμεση και όχι δια αντιπροσώπων επίθεση των Ιρανών κατά της ισραηλινής επικράτειας) είχε ολοκληρωθεί μέσα σε λίγες ώρες περνώντας έτσι σχετικά γρήγορα από την κλιμάκωση σε μια φάση εκτόνωσης και φαινομενικής αποκλιμάκωσης. Ωστόσο πλέον, το περιβάλλον είναι πολύ πιο εκρηκτικό στην ευρύτερη μεσανατολική γειτονιά.
Εάν το Ιράν είχε να αντιμετωπίσει τότε, τον περασμένο Απρίλιο, μόνο μία ισραηλινή επίθεση όπως ήταν εκείνη που είχε προηγηθεί στο ιρανικό προξενείο στη Δαμασκό, πλέον το διακύβευμα είναι πολύ σημαντικότερο για την Τεχεράνη καθώς το Ισραήλ σφυροκοπά εδώ και εβδομάδες τη Χεζμπολάχ, μια οργάνωση η οποία όμως ξεχωρίζει ως η σημαντικότερη μεταξύ των φιλοϊρανικών proxies του καλούμενου «άξονα της αντίστασης».
Μέσα σε διάστημα περίπου δύο εβδομάδων, από τις 17 Σεπτεμβρίου και έπειτα, το Ισραήλ έστρεψε την «κάννη» του από τον νότο της Γάζας στον βορρά του Λιβάνου, πλήττοντας τα δίκτυα επικοινωνίας (βομβητές, γουόκι-τόκι) της σιιτικής Χεζμπολάχ, βομβαρδίζοντας τις θέσεις της, και εξοντώνοντας την ηγεσία της. Ο Χασάν Νασράλα, ο οποίος βρισκόταν στο τιμόνι της Χεζμπολάχ από το 1992 και έπειτα, έπεσε νεκρός από ισραηλινά πυρά την περασμένη Παρασκευή, λίγα 24ωρα προτού αρχίσει η χερσαία εισβολή των Ισραηλινών στον Λίβανο, η πρώτη που σημειώνεται εκεί έπειτα από τον πόλεμο του 2006. Κι όλα αυτά, ενώ συμπληρώνεται ένας χρόνος από τις επιθέσεις που εξαπολύσει η Χαμάς κατά των Ισραηλινών στις 7 Οκτωβρίου του 2023.
Υπενθυμίζεται ότι το Ισραήλ έχει πια επισήμως θέσει ως «πολεμικό στόχο» το να μπορέσουν να επιστρέψουν στις εστίες τους στον βορρά οι περίπου 60.000 Ισραηλινοί που εκτοπίστηκαν τους περασμένους μήνες εξαιτίας των επιθέσεων της Χεζμπολάχ. Για να επιτύχει αυτόν τον στόχο, αφού πρώτα σάρωσε με αεροπορικές επιδρομές τις θέσεις της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο, στα νότια προάστια της Βηρυτού αλλά και στην Κοιλάδα Μπεκάα, προχώρησε σε μια επόμενη φάση «περιορισμένων» («limited, localised») και καλά «στοχευμένων» («targeted») χερσαίων επιχειρήσεων στον Λίβανο
Αν και πληγείσα από το Ισραήλ, η Χεζμπολάχ θα συνέχιζε ωστόσο μέχρι και σήμερα να εκτοξεύει ρουκέτες προς την πλευρά των Ισραηλινών, «συνεπικουρούμενη» από τους Χούθι οι οποίοι έπληξαν εμπορικά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα αλλά και από το Ιράν το οποίο εξαπέλυσε μια νέα «βροχή» από πυραύλους ενάντια στην ισραηλινή επικράτεια, για δεύτερη φορά μέσα σε διάστημα περίπου πέντε μηνών. Ο λόγος για ένα χτύπημα το οποίο είχε μεν ολοκληρωθεί μέσα σε λιγότερα από 60 λεπτά, αφήνοντας όμως πίσω νέες εστίες έντασης αλλά και ανησυχίας γύρω από όσα πρόκειται να ακολουθήσουν. Οπως ήταν άλλωστε αναμενόμενο, οι Χούθι της Υεμένης, η Χαμάς αλλά και σιιτικές ομάδες προερχόμενες από το Ιράκ έσπευσαν, με ανακοινώσεις τους, να χαιρετίσουν την ιρανική επίθεση.
Σύμφωνα με τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις, «η (σ.σ. ιρανική) επίθεση ήταν σοβαρή και θα έχει συνέπειες». Σύμφωνα με ισραηλινά ΜΜΕ, θα μπορούσαν να ακολουθήσουν «συντριπτικές» αεροπορικές επιδρομές των Ισραηλινών σε διάφορες περιοχές της Μέσης Ανατολής.
Οι Ιρανοί Φρουροί της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) διαμηνύουν ωστόσο, από την πλευρά τους, ότι θα απαντήσουν σε ενδεχόμενα ισραηλινά αντίποινα, ενώ ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν επιμένει ότι η χώρα «δεν θέλει να πάει σε πόλεμο» αλλά «θα αντιμετωπίσει κάθε πρόκληση» και ο ανώτατος ηγέτης αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ κάνει λόγο για «επικείμενη θεία νίκη» των Ιρανών.
نَصرٌ مِنَ الله و فَتحٌ قرِيب… pic.twitter.com/l53SfjEslF
— KHAMENEI.IR | فارسی 🇮🇷 (@Khamenei_fa) October 1, 2024
Με βάση όσα έχουν πια προηγηθεί, η έξοδος από αυτόν τον φαύλο κύκλο της κλιμακούμενης ανταλλαγής πυρών δείχνει πια να είναι πολύ δύσκολη, ειδικά από τη στιγμή που η χερσαία εισβολή των Ισραηλινών στον Λίβανο συνεχίζεται.
Η διοίκηση Μπάιντεν έσπευσε πάντως, από την πλευρά της, να διαμηνύσει ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν το Ισραήλ εάν εκείνο απειληθεί, ενώ οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις συνδράμουν κάθε φορά τους Ισραηλινούς στις αναχαιτίσεις των εχθρικών πυραύλων. Αυτή η αμερικανική στήριξη ωστόσο, δεν εγγυάται την αποκλιμάκωση.
(REUTERS/Jamal Awad)
Αντιθέτως, πέρα τις όποιες ενδεχόμενες πυραυλικές επιθέσεις, οι ισραηλινές δυνάμεις βρίσκονται πια αντιμέτωπες και με την απειλή τρομοκρατικών επιθέσεων. Μια τέτοιου τύπου επίθεση με δράστες δύο ενόπλους «μοναχικούς λύκους» πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της Τρίτης σε σιδηροδρομικό σταθμό στο Τελ Αβίβ, αφήνοντας πίσω τουλάχιστον έξι νεκρούς πολίτες πέρα από τους δύο δράστες οι οποίοι εξουδετερώθηκαν.
Πίσω στην Αθήνα, το Κυβερνητικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας (ΚΥΣΕΑ) αναμένεται να συνεδριάσει εκτάκτως το απόγευμα της Τετάρτης υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ πολλές χώρες σπεύδουν να απομακρύνουν τους πολίτες τους από τον Λίβανο και παράλληλα πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν αποκλιμάκωση.