Ακίνητα: Σαρωτικοί έλεγχοι στις μεταβιβάσεις
Φόρτωση Text-to-Speech…
Εκτεταμένους φορολογικούς ελέγχους σε χιλιάδες συμβόλαια μεταβίβασης ακινήτων, προκειμένου να εντοπιστούν περιπτώσεις όπου σπίτια, οικόπεδα, γραφεία ή καταστήματα άλλαξαν ιδιοκτήτη χωρίς να έχει εξοφληθεί ο ΕΝΦΙΑ έχει ξεκινήσει η φορολογική διοίκηση. Στόχος είναι να διασφαλιστεί ότι κάθε αγοραπωλησία ή κληρονομιά ακινήτου συνοδεύεται από το απαραίτητο πιστοποιητικό, που αποδεικνύει την τακτοποίηση των φορολογικών υποχρεώσεων των τελευταίων ετών.
Οι έλεγχοι, που βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, αφορούν κυρίως ακίνητα που μεταβιβάστηκαν μέσα στο 2024. Οι υπηρεσίες της εφορίας επιχειρούν να διαπιστώσουν αν τηρήθηκε η βασική προϋπόθεση του νόμου, δηλαδή η ύπαρξη του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ, ενός εγγράφου που συνοδεύει κάθε πράξη μεταβίβασης και βεβαιώνει ότι ο ιδιοκτήτης έχει πληρώσει ή έχει απαλλαγεί νόμιμα από τον φόρο για τα τελευταία πέντε χρόνια.
Οι διασταυρώσεις πραγματοποιούνται εξ αποστάσεως, μέσα από τα τμήματα Συμμόρφωσης και Σχέσεων με τους Φορολογουμένους των ΔΟΥ, αλλά και τα Κέντρα Φορολογίας Κεφαλαίου (ΚΕΦΟΚ). Οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ χρησιμοποιούν ένα εξελιγμένο σύστημα ανάλυσης κινδύνου (risk analysis), που «σαρώνει» ηλεκτρονικά τα στοιχεία των μεταβιβάσεων.
Η διαδικασία αξιοποιεί δεδομένα από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές, διασταυρώνοντας πληροφορίες που βρίσκονται ήδη στη διάθεση της ΑΑΔΕ, ώστε να εντοπιστούν ύποπτες υποθέσεις – μεταβιβάσεις χωρίς τα απαραίτητα δικαιολογητικά ή με ελλιπή στοιχεία. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μέσα στο 2024 μέσω της πλατφόρμας myPROPERTY υποβλήθηκαν περισσότερες από 211.000 δηλώσεις φόρου μεταβίβασης ακινήτων και 111.700 δηλώσεις φόρου κληρονομιάς, αριθμοί που αποτυπώνουν τον τεράστιο όγκο εργασίας που καλούνται να ελέγξουν οι φορολογικές αρχές.
Τι ορίζει ο νόμος για το πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ:
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, κανένα ακίνητο δεν μπορεί να αλλάξει ιδιοκτήτη χωρίς να συνοδεύεται από πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ. Ο συμβολαιογράφος υποχρεούται να το επισυνάπτει σε κάθε πράξη μεταβίβασης ή σύστασης εμπράγματου δικαιώματος. Το πιστοποιητικό αυτό επιβεβαιώνει ότι το ακίνητο περιλαμβάνεται στις δηλώσεις ΕΝΦΙΑ των πέντε προηγούμενων ετών και ότι ο φορολογούμενος έχει πληρώσει ή απαλλαγεί νόμιμα από τον φόρο. Αν το πιστοποιητικό εκδίδεται μετά τον προσδιορισμό ΕΝΦΙΑ του τρέχοντος έτους, τότε η βεβαίωση επεκτείνεται σε έξι χρόνια, συμπεριλαμβανομένου και του έτους μεταβίβασης.
Στο μικροσκόπιο κυρίως ακίνητα που μεταβιβάστηκαν μέσα στο 2024.
Ακόμη και στις περιπτώσεις κληρονομιών, το πιστοποιητικό είναι απαραίτητο. Ο συμβολαιογράφος δεν μπορεί να συντάξει πράξη αποδοχής κληρονομιάς χωρίς αυτό. Για τα έτη όπου υπόχρεος ήταν ο κληρονομούμενος, η εφορία χορηγεί το πιστοποιητικό μόνο εφόσον έχει πληρωθεί ο αναλογών φόρος ή υπάρχει νόμιμη απαλλαγή.
Την ίδια στιγμή, οι υποθηκοφύλακες και οι προϊστάμενοι κτηματολογικών γραφείων υποχρεούνται να αρνηθούν κάθε μεταγραφή ή καταχώριση πράξης, αν δεν συνοδεύεται από το απαιτούμενο πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ. Με άλλα λόγια, χωρίς αυτό η μεταβίβαση θεωρείται νομικά άκυρη.
Οι συνέπειες για όσους αγνοούν τον νόμο είναι ιδιαίτερα αυστηρές. Εάν διαπιστωθεί ότι ένας συμβολαιογράφος ή υπάλληλος κτηματολογικού γραφείου συνέταξε ή καταχώρισε πράξη χωρίς πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ ή με ανακριβές πιστοποιητικό, επιβάλλεται πρόστιμο:
• 2% επί της αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος, όταν το πιστοποιητικό είναι ανακριβές, με ελάχιστο ποσό 100 ευρώ και μέγιστο 1.000 ευρώ.
• 1‰ επί της αξίας του ακινήτου, όταν το πιστοποιητικό απουσιάζει εντελώς, επίσης με ελάχιστο όριο 100 ευρώ και ανώτατο 1.000 ευρώ.
Αν από τη χρήση ανακριβούς πιστοποιητικού δεν προκύπτει απώλεια φόρου, το πρόστιμο μπορεί να μην επιβληθεί. Ωστόσο, σε περίπτωση υποτροπής μέσα σε δέκα χρόνια για το ίδιο ακίνητο, το πρόστιμο διπλασιάζεται.
