Επίδειξη δύναμης από ΗΠΑ και Κίνα
ΡΟΜΠΙΝ ΜΑΚ / REUTERS BREAKINGVIEWS
15.10.2025 • 12:58
Η εκεχειρία μεταξύ HΠΑ και Κίνας φαινόταν πάντα πολύ καλή για να διαρκέσει. Αυτό που προκαλεί έκπληξη είναι πόσο γρήγορα έχει καταρρεύσει. Οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου δεν διστάζουν να επιδείξουν τη δύναμή τους η μία έναντι της άλλης ενόψει μιας πιθανής συνάντησης μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Σι Τζινπίνγκ για την επίτευξη εμπορικής συμφωνίας. Ακόμη και αν οι ηγέτες συμφωνήσουν σε ορισμένους τομείς τις επόμενες εβδομάδες, η αμοιβαία εξάρτηση από τις σπάνιες γαίες και τα τσιπ σημαίνει ότι οι εχθροπραξίες μπορούν να ξεσπάσουν ανά πάσα στιγμή.
Οι δύο χώρες εφαρμόζουν μια ιλιγγιώδη σειρά μέτρων η μία εναντίον της άλλης. Τον Σεπτέμβριο, το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ αποφάσισε να διευρύνει το δίκτυο των εταιρειών που βρίσκονται σε μαύρη λίστα, ώστε να συμπεριλάβει θυγατρικές που ανήκουν τουλάχιστον κατά 50% σε εταιρείες που έχουν υποστεί κυρώσεις, προσθέτοντας δύο κινεζικές εταιρείες στον κατάλογο οντοτήτων του επειδή βοήθησαν την εταιρεία κατασκευής τσιπ Semiconductor Manufacturing International με έδρα τη Σαγκάη να αποκτήσει αμερικανικό εξοπλισμό. Νέοι δασμοί, που στοχεύουν πλοία που συνδέονται με την Κίνα στο πρώτο λιμάνι προσέγγισης στις ΗΠΑ, τέθηκαν σε ισχύ αυτή την εβδομάδα. Αλλά μόλις την περασμένη εβδομάδα το Πεκίνο αντέδρασε σκληρά, ωθώντας τον Τραμπ να απειλήσει με πρόσθετους δασμούς 100% στα κινεζικά προϊόντα και περιορισμούς στις εξαγωγές λογισμικού των ΗΠΑ.
Στο πλαίσιο σαρωτικών νέων ελέγχων εξαγωγών, το Πεκίνο σχεδιάζει για πρώτη φορά να επιβάλει έλεγχο εκτός συνόρων τόσο σε οποιοδήποτε προϊόν περιέχει ελάχιστες ποσότητες ορισμένων σπάνιων γαιών κινεζικής προέλευσης και υλικών που σχετίζονται με μπαταρίες, όσο και σε προϊόντα που κατασκευάζονται με κινεζικό εξοπλισμό και τεχνολογία. Από τον Δεκέμβριο, οι ξένοι κατασκευαστές θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση για άδεια εάν θέλουν να χρησιμοποιήσουν οποιοδήποτε από αυτά τα ελεγχόμενα είδη. Η επεκτεινόμενη λίστα καλύπτει πλέον 12 από τους 17 τύπους σπάνιων γαιών, υλικά μπαταριών ιόντων λιθίου και συνθετικά διαμάντια.
Οι νέοι κανόνες της Κίνας μιμούνται τον Κανόνα Αμεσων Ξένων Προϊόντων των ΗΠΑ, ο οποίος έχει αποκόψει την Κίνα από την αμερικανική τεχνολογία υψηλής τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένων των τσιπ και του εξοπλισμού κατασκευής τσιπ. Δεδομένης της κυριαρχίας της Κίνας στις μπαταρίες, στον διαχωρισμό σπάνιων γαιών, στη διύλιση και στην παραγωγή μόνιμων μαγνητών, το Πεκίνο ουσιαστικά διεκδικεί παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού που εκτείνονται στην αυτοκινητοβιομηχανία, στην αιολική ενέργεια, στην αεροδιαστημική και στους ημιαγωγούς – τομείς ζωτικής σημασίας για την οικονομική και εθνική ασφάλεια. Αυτό συγκλονίζει τη Wall Street και αποτελεί κακό οιωνό και για τις κινεζικές εταιρείες. Επιπλέον, η κινεζική κυβέρνηση έχει ήδη δηλώσει ότι οι χρήστες αμυντικών προϊόντων δεν θα λάβουν άδειες και ότι οι εφαρμογές που σχετίζονται με προηγμένους επεξεργαστές θα εγκρίνονται μόνο κατά περίπτωση.
Πολλές σπάνιες γαίες που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή τσιπ εμπίπτουν πλέον στον ελεγχόμενο κατάλογο του Πεκίνου. Αυτό υποδηλώνει ότι κατασκευαστές όπως η TSMC της Ταϊβάν και η Samsung της Νότιας Κορέας θα επηρεαστούν εάν θέλουν να κατασκευάσουν επιταχυντές αιχμής για τεχνητή νοημοσύνη.
Από το πρωί της Δευτέρας, το Πεκίνο απέφυγε να ανταποκριθεί στην απειλή του Τραμπ για δασμούς 100%, σημάδι ότι ο Σι δεν θέλει να κλιμακώσει περαιτέρω την κατάσταση. Οσο όμως οι ΗΠΑ εξαρτώνται από τις κινεζικές σπάνιες γαίες και μπαταρίες, και η Κίνα εξαρτάται από την αμερικανική τεχνολογία και τα τσιπ, θα είναι σχεδόν αδύνατο να σταματήσουν οι έλεγχοι εξαγωγών και οι ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια από το εμπόριο.
