Με ένα μικρό εμφύτευμα και ειδικά γυαλιά, ορισμένοι τυφλοί μπορούν να διαβάσουν

Άτομα που πάσχουν από μία από τις κυριότερες αιτίες τύφλωσης, κατάφεραν να διαβάσουν ξανά χάρη σε ένα μικροσκοπικό ασύρματο τσιπ που εμφυτεύεται στο πίσω μέρος του ματιού και σε ειδικά γυαλιά επαυξημένης πραγματικότητας (AR), σύμφωνα με αποτελέσματα μελέτης που δημοσιεύτηκαν στο New England Journal of Medicine.

Η κλινική δοκιμή περιελάμβανε 38 Ευρωπαίους ασθενείς, όλοι με προχωρημένο στάδιο ξηρής εκφύλισης ωχράς κηλίδας γνωστό ως γεωγραφική ατροφία.

Δεν υπάρχει θεραπεία για την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (AMD), που προκαλείται από φλεγμονή και τη συσσώρευση αποβλήτων σε μια περιοχή του αμφιβληστροειδούς που ονομάζεται ωχρά κηλίδα. Τα φωτοϋποδοχέα κύτταρα αυτής της περιοχής ευθύνονται για την ευκρινή, λεπτομερή και έγχρωμη όραση. Όταν η νόσος εξελιχθεί στο στάδιο της γεωγραφικής ατροφίας, τα κύτταρα αυτά εκφυλίζονται και πεθαίνουν, με αποτέλεσμα την απώλεια της κεντρικής όρασης, δηλαδή, το αντικείμενο που βρίσκεται ακριβώς μπροστά μπορεί να φαίνεται θολό ή να καλύπτεται από μια σκοτεινή κηλίδα.

Περίπου 22 εκατομμύρια άνθρωποι στις Η.Π.Α. έχουν AMD, και περίπου 1 εκατομμύριο πάσχουν από γεωγραφική ατροφία, σύμφωνα με το American Macular Degeneration Foundation.

Πώς λειτουργεί η συσκευή PRIMA

Στη μελέτη, οι συμμετέχοντες (μέσης ηλικίας 79 ετών) εφοδιάστηκαν με τη συσκευή PRIMA, ένα σύστημα που αποσκοπεί στην αναπαραγωγή της όρασης. Οι ασθενείς φορούν γυαλιά επαυξημένης πραγματικότητας με ενσωματωμένη κάμερα που καταγράφει το οπτικό τους πεδίο.

Ό,τι «βλέπει» η κάμερα μεταδίδεται στο εμφύτευμα μέσα στο μάτι με τη μορφή υπέρυθρου φωτός. Το τσιπ μετατρέπει το φως σε ηλεκτρικό ρεύμα, διεγείροντας τα υγιή κύτταρα που έχουν απομείνει στην ωχρά κηλίδα με τρόπο που ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται ως όραση.

Ένας επεξεργαστής εικόνας, τον οποίο ο χρήστης φέρει μαζί του, επιτρέπει στο άτομο να μεγεθύνει ή να ζουμάρει την εικόνα, η οποία εμφανίζεται σε ασπρόμαυρη μορφή.

Με τη βοήθεια της PRIMA, το 80% των 32 ασθενών που επανεξετάστηκαν ένα χρόνο μετά το εμφύτευμα εμφάνισαν κλινικά σημαντική βελτίωση στην όραση.

Ωστόσο, υπήρξαν παρενέργειες, κυρίως σχετιζόμενες με τη χειρουργική διαδικασία: αναφέρθηκαν 26 σοβαρά ανεπιθύμητα συμβάντα σε 19 ασθενείς, όπως αυξημένη πίεση στο μάτι ή συσσώρευση αίματος γύρω από τον αμφιβληστροειδή. Οι περισσότερες επιπλοκές αντιμετωπίστηκαν εντός δύο μηνών μετά την εμφύτευση.

«Είναι η πρώτη θεραπευτική προσέγγιση που έχει οδηγήσει σε βελτίωση της οπτικής λειτουργίας σε αυτή την ομάδα ασθενών», δήλωσε ο Δρ. Φρανκ Χολτς, επικεφαλής της μελέτης και πρόεδρος του Τμήματος Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Βόννης.
«Η προχωρημένη εκφύλιση της ωχράς είναι μια καταστροφική νόσος. Οι ασθενείς δεν μπορούν πια να διαβάζουν, να οδηγούν, να βλέπουν τηλεόραση ή να αναγνωρίζουν πρόσωπα. Αυτά τα αποτελέσματα, κατά τη γνώμη μου, είναι επαναστατικά. Ήταν σαν να είχα δύο μαύρους δίσκους στα μάτια μου».

Μία ασθενής, η Σίλα Έρβιν, 70 ετών, που έλαβε το εμφύτευμα στο νοσοκομείο Moorfields Eye Hospital στο Λονδίνο, είπε πως πριν την επέμβαση ένιωθε ότι είχε δύο μαύρους δίσκους στα μάτια της, με το υπόλοιπο οπτικό πεδίο να φαίνεται παραμορφωμένο.

Οι ειδικοί μιλούν για μια σημαντική πρόοδο

Ο Δρ. Σουνίρ Γκαργκ, καθηγητής οφθαλμολογίας στο νοσοκομείο Wills Eye στη Φιλαδέλφεια, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, χαρακτήρισε τα αποτελέσματα πραγματική πρόοδο για τους ασθενείς με γεωγραφική ατροφία.

Μέχρι τώρα, οι γιατροί μπορούσαν να προσφέρουν μόνο οπτικά βοηθήματα (όπως μεγεθυντικούς φακούς) και ψυχολογική υποστήριξη.

«Ακόμα και με τα νέα φάρμακα, το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να επιβραδύνουμε την εξέλιξη», είπε ο Γκαργκ, που συνεργάζεται με φαρμακοβιομηχανίες όπως η Apellis Pharmaceuticals (παρασκευάστρια του φαρμάκου pegcetacoplan).
«Δεν μπορούμε να τη σταματήσουμε, ούτε να επαναφέρουμε την χαμένη όραση».

Περιορισμοί και προοπτικές

Ο Έλληνας οφθαλμίατρος, Δρ. Δημήτριος Βάββας, διευθυντής της υπηρεσίας αμφιβληστροειδούς στο Mass Eye and Ear της Βοστώνης, δήλωσε ότι το σύστημα PRIMA, παρότι εντυπωσιακό, έχει περιορισμούς.

Η εμφύτευση του τσιπ απαιτεί υψηλή χειρουργική δεξιοτεχνία και εμπεριέχει κινδύνους, καθώς ο χειρουργός πρέπει να ανασηκώσει τον αμφιβληστροειδή από τη φυσική του θέση, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει την ατροφία.

Ο ίδιος σημείωσε ότι η συσκευή δεν αποκαθιστά φυσιολογική όραση. Οι ασθενείς βλέπουν σε ασπρόμαυρο, και χρειάζονται πολλή εκπαίδευση για να μάθουν να χρησιμοποιούν τη νέα όραση. Δεν είναι ακόμη σαφές αν η βελτίωση στην οπτική λειτουργία μεταφράζεται σε ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Ωστόσο, ο Βάββας ήταν αισιόδοξος για το μέλλον της τεχνολογίας: «Σκεφτείτε τη συσκευή σαν το πρώτο iPhone. Οι περιορισμοί είναι εμφανείς, αλλά υπάρχουν συγκεκριμένες οπτικές δεξιότητες που βελτιώθηκαν. Είναι ένα πρωτότυπο που δείχνει πως η προσέγγιση έχει προοπτική. Οι επόμενες εκδόσεις θα είναι καλύτερες».

Νέες εκδόσεις και μελλοντικές δοκιμές

Το σύστημα PRIMA αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Οφθαλμολογίας Ντάνιελ Πάλανκερ του Πανεπιστημίου Stanford και εξελίσσεται από την Science Corporation, εταιρεία νευροτεχνολογίας με έδρα την Καλιφόρνια.

Ο Πάλανκερ δήλωσε ότι γίνονται τεχνικές βελτιώσεις, ώστε ο αριθμός των «pixel» του τσιπ να αυξηθεί από 400 σε 10.000. Τα νέα τσιπ έχουν ήδη δοκιμαστεί σε πειραματόζωα, και βρίσκονται υπό παραγωγή για μελλοντικές ανθρώπινες δοκιμές. Με τη βοήθεια του zoom της κάμερας, οι ασθενείς θα μπορούσαν θεωρητικά να φτάσουν σε οπτική οξύτητα 20/20.

«Εργαζόμαστε επίσης σε λογισμικό επόμενης γενιάς, ώστε οι ασθενείς να μπορούν να αντιλαμβάνονται όχι μόνο ασπρόμαυρα γράμματα, αλλά και γκρίζες αποχρώσεις φυσικών εικόνων, όπως πρόσωπα», είπε ο Πάλανκερ.

Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η τεχνολογία θα μπορούσε στο μέλλον να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, όπως η νόσος Stargardt, που μοιάζει με την AMD αλλά είναι γενετική και εμφανίζεται σε νεότερους ανθρώπους.

Η ανάγκη για περισσότερη έρευνα

Οι γιατροί Γκαργκ και Βάββας τόνισαν την ανάγκη για μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές, που θα δείχνουν αν η συσκευή βελτιώνει ουσιαστικά την καθημερινή λειτουργικότητα των ασθενών.

«Είναι αρκετή η βελτίωση ώστε οι ασθενείς να πουν “ξανακέρδισα την ανεξαρτησία μου, μπορώ να πληρώνω τους λογαριασμούς μου, να γράφω φακέλους, να διαβάζω τις ετικέτες στο σούπερ μάρκετ”; Αυτά θα ήθελα να μάθω», είπε ο Γκαργκ.

Ο δρ. Βάββας πρόσθεσε:

«Πρόκειται για μια χρόνια πάθηση, επομένως χρειάζεται παρακολούθηση πέραν του ενός έτους για να δούμε άλλους κινδύνους ή προβλήματα. Θέλουμε να γνωρίζουμε αν η βελτίωση που βλέπουμε στους 12 μήνες παραμένει και μετά από δύο χρόνια».

Καταλήγοντας, είπε ότι, παρότι η συσκευή δεν αποτελεί «θεραπεία-θαύμα» για την τύφλωση, η μελέτη απέδειξε ότι οι διεπαφές εγκεφάλου-υπολογιστή μπορούν να αποτελέσουν σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση σοβαρών μορφών απώλειας όρασης.

«Καθώς οι εκδόσεις αυτής της συσκευής βελτιώνονται, θα μπορούσε να αποτελέσει πραγματική λύση για μια ομάδα ασθενών», είπε.
 

Πηγή: skai.gr

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.