Ο φόβος του σπιράλ |
Εν μέσω πολλαπλών σκοπέλων, που είναι πιθανόν να «αντισταθμίσουν» τον αντίκτυπο των επερχόμενων θετικών μέτρων, όπως οι αυξήσεις για τους ενστόλους, η επιστροφή ενοικίου, η ενίσχυση των χαμηλοσυνταξιούχων και οι φορομειώσεις από την αρχή του χρόνου, καλείται να κινηθεί το επόμενο διάστημα η κυβέρνηση.
Το πολιτικό «ταμείο» της τροπολογίας για τον Αγνωστο Στρατιώτη, η οποία μονοπώλησε την επικαιρότητα τις προηγούμενες ημέρες, θα πρέπει να γίνει αφού τα μέτρα που προβλέπονται στη νομοθετική ρύθμιση εφαρμοστούν στην πράξη. Πάντως, ο έως τώρα κυβερνητικός χειρισμός εμπεριέχει συγκεκριμένα «συν» και «πλην». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τη δυνατότητα να απευθυνθεί στην παραδοσιακή εκλογική βάση της Ν.Δ., αλλά και στους μετριοπαθείς ψηφοφόρους που αποστρέφονταν την εικόνα «αταξίας» που εξέπεμπε ο χώρος τις τελευταίες εβδομάδες.
Επίσης, στην κυβέρνηση δόθηκε η δυνατότητα να χαράξει σαφείς διαχωριστικές γραμμές από το σύνολο των κομμάτων της αντιπολίτευσης. Στον αντίποδα, λόγω της τροπολογίας, η τραγωδία των Τεμπών μπήκε εκ νέου στο «κάδρο» της πολιτικής ατζέντας λίγες μόλις ημέρες μετά τον τερματισμό της απεργίας πείνας του Π. Ρούτσι. Παράλληλα, δε, αναδείχθηκε η εσωκομματική ρωγμή στη Ν.Δ., καθώς ο Ν. Δένδιας επέλεξε την ηχηρή απουσία από τη συζήτηση στη Βουλή για την τροπολογία. Η κυβέρνηση θα έχει βεβαίως σημαντικά κέρδη εάν η εικόνα του μνημείου αποκατασταθεί.
Ομως, ο κίνδυνος που διατρέχει είναι είτε η ρύθμιση να προκαλέσει έναν νέο κύκλο έντασης είτε να αποδειχθεί ανεφάρμοστη στην πράξη, εγκλωβίζοντας τη Ν.Δ. σε ένα σπιράλ αρνητικών ειδήσεων. Και μάλιστα σε μια περίοδο που θα κληθεί πιθανότατα να διαβεί και νέες στενωπούς: Στις αρχές Νοεμβρίου αναμένεται το νέο πόρισμα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για τον ΟΠΕΚΕΠΕ, που θα διατηρήσει το σκάνδαλο των αγροτικών επιδοτήσεων στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Επίσης, ο χρόνος μετράει αντίστροφα για μια νέα παρέμβαση από τον Αντ. Σαμαρά. Ο πρώην πρωθυπουργός έχει μεν διαγραφεί από τη Ν.Δ., αλλά οι τοποθετήσεις του προκαλούν σταθερά «πολιτικό θόρυβο».
Οι τρεις ίσκιοι και το δέλεαρ
Δεδομένη θεωρείται στα κομματικά επιτελεία η πολιτική επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα με τη δημιουργία νέου κόμματος, ενώ ισχυρό είναι το ενδεχόμενο τον δρόμο του πρώην πρωθυπουργού να ακολουθήσουν ο Αντ. Σαμαράς και η Μαρία Καρυστιανού. Oπως λέγεται, η δυναμική που δίνουν στους τρεις «αστάθμητους παράγοντες» της πολιτικής σκηνής οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις αποτελεί «πολύ μεγάλο δέλεαρ για να την παρακάμψουν με ευκολία»: Σύμφωνα με έρευνα της Marc (ΑΝΤ1), στο ερώτημα εάν θα ψηφίζατε ένα κόμμα υπό τον Αλ. Τσίπρα, «σίγουρα» ή «μάλλον ναι» απαντά το 24%, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για τον Αντ. Σαμαρά ανέρχονται στο 16,3% και για τη Μαρία Καρυστιανού στο 32,3%.
Βεβαίως, η παρουσιαζόμενη δυνητική περίμετρος ψήφου για τους κυοφορούμενους σχηματισμούς είναι σαφώς μεγαλύτερη από την πρόθεση ψήφου που θα καταγράψουν εάν συγκροτηθούν, αλλά είναι δύσκολο να αγνοηθεί. Σε κάθε περίπτωση, η Ν.Δ. εμφανίζεται να υφίσταται σχετικά περιορισμένες απώλειες προς τα τρία πιθανά νέα κόμματα σε σχέση με εκείνες που αντιμετωπίζουν το ΠΑΣΟΚ και πρωτίστως ο ΣΥΡΙΖΑ.
Ομως, πέραν των άμεσων διαρροών μπορεί να πληγεί και εμμέσως από τη δημιουργία τους, λόγω του εύρους της αποχής. Σύμφωνα με εκλογικούς αναλυτές, καθώς η Ν.Δ. διαθέτει έναν συμπαγή σκληρό πυρήνα υποστηρικτών και διαρθρωμένο εκλογικό μηχανισμό, θα ευνοηθεί εάν η συμμετοχή στις προσεχείς εκλογές είναι περιορισμένη. Αντιθέτως, πιθανή παρουσία των κομμάτων Τσίπρα, Σαμαρά και Καρυστιανού αναμένεται ότι θα αυξήσει την προσέλευση στις κάλπες και, ως εκ τούτου, θα «πιέσει προς τα κάτω» –με τον ίδιο αριθμό ψήφων– το ποσοστό της Ν.Δ.
Παράλληλα, δεδομένο είναι ότι η δημιουργία των νέων κομμάτων θα επιτείνει τον υφιστάμενο κατακερματισμό του πολιτικού συστήματος, με ορισμένους να μην αποκλείουν το ακραίο σενάριο η Ν.Δ. να κινηθεί κάτω του 25%. Σε αυτή την περίπτωση ο εκλογικός νόμος λειτουργεί ως απλή αναλογική –το πρώτο κόμμα δεν λαμβάνει το μπόνους των 20 εδρών–, οπότε θα είναι πρακτικά αδύνατος ο σχηματισμός κυβέρνησης όχι μόνο στις πρώτες, αλλά και μετά τις δεύτερες εκλογές.
Το «έδαφος» μετά το φόρουμ
Θετικά αποτιμάται στους κόλπους της κυβέρνησης ότι λειτουργεί η απόφαση ο Κυριάκος Μητσοτάκης «να βγει μπροστά» και να προτείνει ο ίδιος πενταμερή διάσκεψη για τις θαλάσσιες ζώνες, παρότι το πιθανότερο είναι πως αργά ή γρήγορα η Aγκυρα θα απορρίψει επί της ουσίας την πρωτoβουλία, καθώς θα ζητήσει τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων, που δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή από Ελλάδα και Κύπρο. Πάντως, όταν ο Γ. Γεραπετρίτης παρουσίασε την ελληνική πρόταση στον Χ. Φιντάν, κατά τη συνάντηση που είχαν στο Λουξεμβούργο, ο Τούρκος υπουργός απέφυγε να τοποθετηθεί – θετικά ή αρνητικά.
Εν τω μεταξύ, στις ελληνικές καλένδες παραπέμπεται η διεξαγωγή του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας (ΑΣΣ) Ελλάδας – Τουρκίας, χωρίς τούτο να συνεπάγεται ότι οι γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των Κυρ. Μητσοτάκη και Τ. Ερντογάν έχουν κοπεί οριστικά μετά την ακύρωση της συνάντησης που επρόκειτο να έχουν στη Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με πληροφορίες, πλέον αναζητείται κάποιο διεθνές φόρουμ στο οποίο θα συμπέσουν τις επόμενες εβδομάδες ο πρωθυπουργός και ο Τούρκος πρόεδρος, ώστε να έχουν ένα έστω σύντομο τετ α τετ. Ο λόγος που η διεξαγωγή του ΑΣΣ απομακρύνεται είναι διττός: Ο «πανηγυρικός» χαρακτήρας που το συνοδεύει παραδοσιακά είναι αναντίστοιχος με το υφιστάμενο κλίμα στις διμερείς σχέσεις, καθώς η Aγκυρα επιμένει να διεκδικεί τη συμμετοχή της στο SAFE χωρίς να άρει το casus belli.
Επίσης, είναι προφανές ότι λόγω της ανελαστικής στάσης της Aγκυρας, αλλά και επειδή σταδιακά η Ελλάδα εισέρχεται στον νέο εκλογικό κύκλο, δεν συνιστά ρεαλιστική προοπτική η συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες, εκτός εάν η κυοφορούμενη αμερικανική πρωτοβουλία μεταβάλει τα δεδομένα. Πάντως, η Αθήνα εκτιμά πως κινείται σε σχετικά «στέρεο» έδαφος στο πεδίο των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Η Aγκυρα δεν εκπέμπει σήματα επιστροφής στην ένταση στο Αιγαίο. Παράλληλα, η ελληνική θέση ότι η Αθήνα δεν μπορεί να συναινέσει στη διοχέτευση πόρων στην Τουρκία υπό καθεστώς απειλής πολέμου φαίνεται να γίνεται κατανοητή από τους εταίρους, παρά την εκστρατεία προσεταιρισμού ισχυρών κρατών-μελών, όπως η Γερμανία, στην οποία έχει επιδοθεί η Aγκυρα.
