Πρότυπη δίκη και προδικαστικό ερώτημα στο ΣτΕ για τη συνταγματικότητα παράτασης του μέτρου όσον αφορά τα διαγνωστικά εργαστήρια

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ

Προδικαστικό ερώτημα κατόπιν της υπ’ αριθμ. 2495/2025 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών

07/10/2025

Αριθ. Καταθέσεως:Ε ……./2025
Bοηθός Εισηγητής: Κωνσταντίνος Δρελιώζης
Ε.Α.Υ.: ………..

Η Πρόεδρος του Στ’ Τμήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας

Έχοντας υπόψη:
α)
την κατατεθείσα ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών από 27/9/2023
προσφυγή της εταιρείας περιορισμένης ευθύνης με την επωνυμία “….. ………… ΕΠΕ” και τον διακριτικό τίτλο “…………” κατά του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου με
την επωνυμία “ΕΘΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΡΟΧΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.)”,
β)
την εκδοθείσα επί της αιτήσεως αυτής 2495/2025 απόφαση του Διοικητικού
Εφετείου Αθηνών με την οποία διατυπώνεται προς το Συμβούλιο της
Επικρατείας, κατ’ εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 1 παρ. 2 του
Ν.3900/2010, το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα: «Αν η παράταση του
μέτρου του άρθρου 100 του ν. 4172/2013, το οποίο θεσπίσθηκε αρχικά ως
μέτρο «προσωρινής» ισχύος για το διάστημα από 2013 έως και 2018 και με
το άρθρο 25 του ν. 4549/2018, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 79 του ν.
5007/2022, ισχύει κατά τον κρίσιμο χρόνο (2022) έως και το έτος 2025 και
κατέστη εν τοις πράγμασι πάγιο διαρθρωτικό μέτρο, είναι σύμφωνο με το
Σύνταγμα. Συγκεκριμένα, εάν το εν λόγω μέτρο συνιστά νόμιμο
περιορισμό της επαγγελματικής ελευθερίας (άρθρο 5 παρ. 1 του
Συντάγματος), της ιδιοκτησίας (άρθρο 17 παρ. 1 του Συντάγματος) και της
περιουσίας (άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ) των
ιδιωτών παρόχων υπηρεσιών υγείας, υπό την έποψη της συνταγματικής αρχής
της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 1 εδ. δ’ του Συντάγματος) και της
αρχής της προβλεψιμότητας (ως εκδήλωση της αρχής της ασφάλειας του
δικαίου, που απορρέει από την αρχή του κράτους δικαίου, κατ’ άρθρο 25
παρ. 1 του Συντάγματος), ενόψει όσων ήδη εκτέθηκαν στην σκέψη 14 της
παρούσας (συνοπτικώς, ολοκλήρωση από το 2018 του τρίτου και τελευταίου
προγράμματος μνημονιακών υποχρεώσεων, αδυναμία άσκησης οριακού
δικαστικού ελέγχου λόγω έλλειψης αιτιολογίας του νομοθέτη για την
παράταση αυτού, αν και πρόκειται για εθνική ρύθμιση, αφορώσα την
προστασία της υγείας των ανθρώπων, κατά την έννοια του άρθρου 36 της
ΣΛΕΕ και δεν τίθεται όριο στην περικοπή των απαιτήσεων των παρόχων
υπηρεσιών υγείας)».
Εισάγει την πιο πάνω προσφυγή σύμφωνα με τα άρθρα
14 παρ. 5, 20 και 21 του Π.Δ. 18/1989 “Κωδικοποίηση διατάξεων νόμων για
το Συμβούλιο της Επικρατείας”, όπως ισχύουν, σε συνδυασμό με το άρθρο 1
του Ν. 3900/2010, στο αρμόδιο ΣΤ’ Τμήμα, στην επταμελή σύνθεση, λόγω
σπουδαιότητας.
Ορίζει δικάσιμο την 1η Δεκεμβρίου 2025, ημέρα Δευτέρα και ώρα 9.30 π.μ. με εισηγήτρια την Σύμβουλο κ. Φραντζέσκα Γιαννακού.
Παραγγέλλει
να ανακοινωθεί στην εισηγήτρια η δικογραφία και να κοινοποιηθεί
αντίγραφο αυτής της πράξεως: α) στον ΕΘΝΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΠΑΡΟΧΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΥΓΕΙΑΣ (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) με την παράκληση να διαβιβάσει το αργότερο τριάντα
(30) ημέρες μετά την κοινοποίηση απευθείας στην εισηγήτρια όλα τα
σχετικά με την υπόθεση έγγραφα και συνοπτική έκθεση της αρμοδίων
υπηρεσιών και β) στον δικηγόρο …….., ως πληρεξούσιο της
προσφεύγουσας εταιρείας.
Παραγγέλλει τη δημοσίευση της πράξεως αυτής
στις ημερήσιες εφημερίδες «ΤΑ ΝΕΑ» και «ΕΣΤΙΑ» και την ανάρτησή τους
στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η παρούσα πράξη
συνεπάγεται, σύμφωνα με την ως άνω διάταξη του Ν.3900/2010, την αναστολή
εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων, στις οποίες τίθεται το ίδιο ζήτημα.

Πρότυπη δίκη – ΠΝ 18/2025 της Επιτροπής του άρθρου 1 του ν. 3900/2010

06/10/2025

ΠΡΑΞΗ 18/2025 της Επιτροπής του άρθρου 1 του ν. 3900/2010
 
Η Επιτροπή του άρθρου 1 του ν. 3900/2010, αποτελούμενη από τον Μιχαήλ Πικραμένο, Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, την Αντιπρόεδρο Μαρίνα Παπαδοπούλου, Πρόεδρο του αρμόδιου καθ’ ύλην ΣΤ’ Τμήματος και τον Αντιπρόεδρο Ηλία Μάζο, κωλυωμένου του αρχαιότερου Αντιπροέδρου Διομήδη Κυριλλόπουλου,
 
αφού έλαβε υπ’ όψιν:
 
α) το άρθρο 1 του ν. 3900/2010 (Α’ 213), όπως ισχύει μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 26 του ν. 5119/2024 (Α’ 103)
β) την από ………2025 (ΠΑ …./2025) αίτηση της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία «…………………… ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ», με την οποία ζητείται, κατ’ επίκληση του άρθρου 1 παρ 1 του ν. 3900/2010, η εισαγωγή προς εκδίκαση στο Συμβούλιο της Επικρατείας της εκκρεμούς ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών με αριθμ. καταχ. ΠΡ……../14.11.2024 προσφυγής της κατά του ΝΠΔΔ με την επωνυμία «Εθνικός Οργανισμός Παροχής Υπηρεσιών Υγείας» (Ε.Ο.Π.Υ.Υ.) για την ακύρωση ατομικών πράξεων βεβαίωσης ποσών αυτόματης επιστροφής (claw back) α’ και β’ εξαμήνου 2023. Με την αίτηση αυτή προβάλλεται ότι με την παραπάνω προσφυγή τίθεται το γενικότερου ενδιαφέροντος ζήτημα της αντίθεσης στο Σύνταγμα και το άρθρο 1 του Π.Π.Π. της Ε.Σ.Δ.Α. των διατάξεων του άρθρου 25 παρ. 1 του ν. 4549/2018 (Α’ 105), όπως ισχύουν, με τις οποίες παρατάθηκε η εφαρμογή του μηχανισμού claw back του άρθρου 100 του ν. 4172/2013 στα έτη 2019 έως 2024 [ήδη 2030], δηλαδή το ζήτημα της συνταγματικότητας της διατήρησης του μέτρου δώδεκα έτη μετά τη θέσπισή του. Ισχυρίζεται εξ άλλου η αιτούσα ότι το εν λόγω ζήτημα έχει συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων, δοθέντος ότι εκκρεμούν ενώπιον των Διοικητικών Εφετείων εκατοντάδες προσφυγές διαγνωστικών εργαστηρίων – ιδιωτών παροχών υγείας κατά των οικείων ατομικών πράξεων επιβολής claw back, κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 100 του ν. 4172/2013 και 25 του ν. 4549/2018, μόνον δε τα συμβεβλημένα με τον ΕΟΠΥΥ  διαγνωστικά εργαστήρια υπερβαίνουν τα 3.000. Κατά την αιτούσα, το ζήτημα αυτό διαφοροποιείται από το ήδη κριθέν με τις αποφάσεις 904-5/2024 της Ολομελείας ζήτημα της συνταγματικότητας της παράτασης του μηχανισμού claw back στην εξωνοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη (άρθρο 11 του ν. 4052/2012), που ομοίως παρατάθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 4549/2018, όπως ισχύουν. Και τούτο, διότι κατά τα προβαλλόμενα, οι συμβεβλημένοι πάροχοι υγείας και ειδικότερα οι πάροχοι υπηρεσιών διαγνωστικών εξετάσεων, οι οποίοι έχουν υποστεί αλλεπάλληλες μειώσεις των αμοιβών τους (λόγω της καθήλωσης από το 1991 του κρατικού τιμολογίου και μιας σειράς άλλων μειώσεων και περικοπών επί της αξίας των εξετάσεων που αναφέρονται στην αίτηση και αναλυτικά στην προσφυγή) και οι οποίοι αναγκάζονται, όπως προβάλλεται, να παρέχουν προς τον μονοπωλιακό αγοραστή τις υπηρεσίες τους, υπό καταπλεονεκτικούς και μη βιώσιμους όρους, δεν τελούν υπό τις αυτές συνθήκες με τους δραστηριοποιημένους στην αγορά του φαρμάκου.
γ) το γεγονός ότι για την αίτηση αυτή κατατέθηκε το νόμιμο παράβολο (……. …… …../2025 και …… …… ……../2025 κωδικοί ηλεκτρονικού παραβόλου),
 
α π ο φ α σ ί ζ ε ι
 
Την αποδοχή του ανωτέρω αιτήματος, διότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 1 του ν. 3900/2010
 
δ ι α τ ά σ σ ε ι
 
1. Να εισαχθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας η με αριθμό καταχώρισης ΠΡ……../2024 προσφυγή, η οποία εκκρεμεί ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
 
2. Να αποδοθεί στην αιτούσα το κατατεθέν για την υποβολή της παρούσας αίτησης παράβολο.
 
3. Να δημοσιευθεί η πράξη αυτή στις ημερήσιες εφημερίδες «ΤΑ ΝΕΑ» και «ΕΣΤΙΑ» και να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου της Επικρατείας.
 
Η παρούσα πράξη συνεπάγεται την αναστολή εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων, στις οποίες ανακύπτει το ίδιο ζήτημα.