Τι γυρεύει ο Τόνι Μπλερ στη Γάζα
Την ώρα που πολλές χώρες της Δύσης αναγνωρίζουν το παλαιστινιακό κράτος, στο παρασκήνιο, βρίσκονται εδώ και καιρό σε εξέλιξη συζητήσεις για την επόμενη μέρα της Γάζας.
Από τον Οκτώβριο του 2023, πολλές κυβερνήσεις και think-tank διερευνούν σενάρια και πιθανές εκδοχές: από την επτασέλιδη διακήρυξη της Νέας Υόρκης που παρουσίασαν στον ΟΗΕ τον Ιούλιο, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Σαουδάραβας υπουργός Εξωτερικών Φαϊζάλ αλ-Σαούντ, έως την «πράσινη βίβλο» 200 σελίδων που δημοσίευσε η Χαμάς τον Ιανουάριο.
Οπως επισημαίνει δημοσίευμα του Economist, μια από τις προσωπικότητες που έχει σταθερά στραμμένο το βλέμμα στις εξελίξεις στη Γάζα είναι ο Βρετανός πρώην πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ. Σύμφωνα με τον Economist, ο Μπλερ, μετά την επίθεση της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023, πραγματοποίησε επισκέψεις στην Ιερουσαλήμ και ανέθεσε στο ινστιτούτο που διατηρεί με έδρα το Λονδίνο, να συντάξει ένα σχέδιο για τη «μεταπολεμική» Γάζα.
Πηγές που επικαλείται ο Economist, αναφέρουν πως, σύμφωνα με το εν λόγω σχέδιο, ο Μπλερ θα μπορούσε να ηγηθεί ενός φορέα με την ονομασία «Διεθνής Μεταβατική Αρχή της Γάζας» (GITA) ο οποίος θα επεδίωκε να εξουσιοδοτηθεί από τον ΟΗΕ ως «ανώτατη πολιτική και νομική αρχή» για μια πενταετία. Εάν το φερόμενο σχέδιο του Μπλερ εγκριθεί, τότε θα σχηματίσει ένα 25μελες υπουργικό συμβούλιο και παράλληλα θα συγκροτηθεί ένα επταμελές συμβούλιο που θα επιβλέπει το εκτελεστικό όργανο που θα διοικεί την περιοχή. Το εν λόγω σχέδιο θα χρηματοδοτηθεί από τα κράτη του Κόλπου.
Οπως αναφέρει στη συνέχεια ο Economist, το σχέδιο του Μπλερ έχει ισχυρούς υποστηρικτές: από τους ηγέτες του Κόλπου μέχρι τον Τζάρεντ Κούσνερ, τον γαμπρό του Αμερικανού προέδρου και όπως φαίνεται έχει τις ευλογίες και του ίδιου του Ντόναλντ Τραμπ. Οι Μπλερ, Κούσνερ και Γουίτκοφ (ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ στη Μέση Ανατολή) συζήτησαν το θέμα σε συνάντηση στα τέλη Αυγούστου, στην οποία φέρεται να συμμετείχε τηλεφωνικά και στενός συνεργάτης του Νετανιάχου. Στις 23 Σεπτεμβρίου, πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Τραμπ παρουσίασε την ιδέα στους ηγέτες της Τουρκίας, του Πακιστάν, της Ινδονησίας και πέντε αραβικών χωρών.
Για τους Παλαιστίνιους, το σχέδιο Μπλερ φαίνεται πως αποτελεί «σαφή βελτίωση» σε σχέση με το όραμα που διακήρυττε ο Τραμπ τον Φεβρουάριο. Τότε, ο πρόεδρος των ΗΠΑ μιλούσε για διωγμό των κατοίκων της Γάζας και για οικοδόμηση μιας τεχνητά κατασκευασμένης «ριβιέρας».
Σύμφωνα με έρευνες της ομάδας Μπλερ τον Μάιο, πάνω από το ένα τέταρτο των κατοίκων της Γάζας τάχθηκαν υπέρ κάποιας μορφής διεθνούς διακυβέρνησης, έναντι του ενός τρίτου που τάχθηκαν υπέρ της Παλαιστινιακής Αρχής (ΠΑ), της κυβέρνησης του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς στη Δυτική Όχθη.
Σύμφωνα με αυτές τις έρευνες, σχεδόν κανείς δεν θα ήθελε η Χαμάς, η οποία κυβερνά τη Γάζα από το 2007, να παραμείνει στην εξουσία. Η πλειοψηφία δεν ενδιαφέρεται για ποιος κυβερνά, αρκεί να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί και να υπάρχει τροφή, φέρεται να δήλωσε πρώην δημόσιος υπάλληλος που εγκατέλειψε την πόλη της Γάζας.
Σύμφωνα με πηγές που επικαλείται ο Economist, η μεταβατική αυτή αρχή θα έχει ως πρότυπο τις διεθνείς διοικήσεις που επέβλεψαν τη μετάβαση του Ανατολικού Τιμόρ και του Κοσσυφοπεδίου σε κρατική υπόσταση.
Αρχικά, θα μπορούσε να έχει έδρα το Ελ-Αρίς, μια αιγυπτιακή επαρχιακή πρωτεύουσα κοντά στα νότια σύνορα της Γάζας. Κατόπιν, η αρχή θα μεταφερόταν στη Γάζα, συνοδευόμενη από μια πολυεθνική δύναμη, αφού η κατάσταση εκεί σταθεροποιηθεί.
Σύμφωνα με το σχέδιο, επιμένουν οι ίδιες πηγές, οι Παλαιστίνιοι δεν θα ενθαρρύνονταν να εγκαταλείψουν τη Γάζα, η Γάζα και η Δυτική Οχθη θα επανενώνονταν και η Γάζα θα παραδιδόταν σταδιακά στους Παλαιστίνιους.
Σε κάθε περίπτωση, η πολιτική διαδρομή του Τόνι Μπλερ δεν τον καθιστά ιδιαίτερα αγαπητό στους Παλαιστίνιους. Αλλωστε, ως πρωθυπουργός συμμετείχε στην εισβολή στο Ιράκ το 2003 μαζί με τις ΗΠΑ. Παράλληλα, στα οκτώ χρόνια που ήταν απεσταλμένος της Τετραμερούς ΗΠΑ-Ε.Ε.-Ρωσίας και ΟΗΕ, και έχει αναλάβει την εφαρμογή ενός οδικού χάρτη για την Παλαιστίνη, το Ισραήλ επιτέθηκε στη Γάζα τέσσερις φορές και ενίσχυσε τον έλεγχό του στα παλαιστινιακά εδάφη.
Οσον αφορά τη Χαμάς, Αιγύπτιοι μεσολαβητές υποστηρίζουν ότι θα μπορούσε να παραδώσει τα όπλα και να επιτρέψει σε μια τεχνοκρατική παλαιστινιακή κυβέρνηση να διοικήσει τη Λωρίδα της Γάζας. Αν όμως μέλη της οργάνωσης αποκλειστούν στο νέο αυτό περιβάλλον, η Χαμάς θα ακολουθήσει άλλη στάση.
Ως προς τη στάση του Ισραήλ, ο Μπλερ διατηρεί διαύλους επικοινωνίας με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου, ελπίζοντας να τον πείσει για το όραμά του, την ώρα που υπουργοί του στο Ισραήλ διακηρύττουν τον στόχο κατάληψης της Γάζας.
