Το αμερικανικό σχολείο που διδάσκει στην ελληνική γλώσσα

Φόρτωση Text-to-Speech…

Στην περιοχή Γκρίνβιλ, στο Γουίλμινγκτον της Πολιτείας του Ντέλαγουερ, ένα δημόσιο αμερικανικό σχολείο λειτουργεί με τρόπο που θα φαινόταν αδιανόητος πριν από μερικές δεκαετίες: η ελληνική γλώσσα είναι υποχρεωτικό μάθημα για 2.500 μαθητές, το 98% των οποίων δεν έχουν ελληνική καταγωγή. 

Το Odyssey Charter School ιδρύθηκε το 2006 και, από την πρώτη μέρα, επέλεξε να κάνει τα ελληνικά κεντρικό άξονα της εκπαίδευσης.

«Η ελληνική γλώσσα δεν είναι απλώς επιλογή, είναι βασικό μάθημα δύο ωρών καθημερινά», εξηγεί στην «Κ» η Ιωάννα Λεκκάκου, αντιπρόεδρος του σχολείου και επικεφαλής του Hellenic Education and Global Outreach.

Η ίδια επισημαίνει ότι η ιδιαιτερότητα αυτή τράβηξε εξαρχής το ενδιαφέρον οικογενειών που δεν είχαν καμία σχέση με την Ελλάδα. «Οι γονείς βλέπουν στην πράξη ότι τα παιδιά τους βελτιώνουν τις επιδόσεις τους στα αμερικανικά τεστ. Η διγλωσσία δεν είναι θεωρία· μεταφράζεται σε καλύτερα αποτελέσματα».

Το Odyssey αριθμεί σήμερα έξι κτίρια: δύο για το δημοτικό, τρία για γυμνάσιο και λύκειο, και το ολοκαίνουριο έκτο, αφιερωμένο στο πρόγραμμα εμβάπτισης.

Το Greek Language Immersion School καλύπτει πλέον όλο το δημοτικό, από το νηπιαγωγείο μέχρι την πέμπτη τάξη.

«Τα παιδιά χωρίζουν την ημέρα τους στη μέση: με την αγγλόφωνη δασκάλα κάνουν γλώσσα και κοινωνικές επιστήμες, ενώ με την ελληνόφωνη δασκάλα μαθηματικά και φυσικές επιστήμες, αποκλειστικά στα ελληνικά», σημειώνει.

Μαθητές του σχολείου κατά τη διάρκεια της γιορτής των εγκαινίων του νέου κτιρίου

Η παράδοξη επιλογή της γλώσσας

Το ερώτημα αναπόφευκτο: Γιατί ελληνικά, καθώς πρόκειται για μια γλώσσα που δεν δίνει… προστιθέμενη αξία σε έναν Αμερικανό, όπως τα ισπανικά ή και τα κινέζικα.

Ο λόγος είναι πρακτικός: «Το 90% του λεξιλογίου των STEM μαθημάτων έχει ελληνικές και λατινικές ρίζες, ενώ το 30% της αγγλικής γλώσσας είναι ετυμολογικά ελληνικό. Αν μάθεις ελληνικά, μαθαίνεις καλύτερα και αγγλικά, για αυτό και οι γονείς συνεχίζουν να στέλνουν τα παιδιά τους».

Η επιτυχία δεν πέρασε απαρατήρητη. Το πρόγραμμα βραβεύτηκε με το Yass Prize, εξασφαλίζοντας μισό εκατομμύριο δολάρια, και έλαβε επιχορήγηση 1,6 εκατομμυρίων από το Longwood Foundation. Με αυτά τα χρήματα χτίστηκε το νέο κτίριο, που εγκαινιάστηκε στις 18 Σεπτεμβρίου. Το πρόγραμμα αριθμεί ήδη περίπου 550 μαθητές.

Η κ. Λεκκάκου διευκρινίζει ότι το Odyssey δεν είναι ιδιωτικό: «Είμαστε δημόσιο charter σχολείο, τα παιδιά εισάγονται με κλήρωση. Δεν κάνουμε επιλογή μαθητών».

Αυτό σημαίνει ότι το σχολείο αντιπροσωπεύει τον μέσο κοινωνικό ιστό της Πολιτείας. Σταδιακά, όμως, δημιουργεί μια νέα κουλτούρα. 

Το πρόγραμμα εμβάπτισης στα ελληνικά στο Odyssey Charter School δεν περιορίζεται στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση αφού ήδη μαθητές τελειώνουν το γυμνάσιο· στόχος είναι να συνεχίσουν με τη γλώσσα στο λύκειο, τα κολέγια και τα πανεπιστήμια.

«Δεν θα πω ψέματα, δεν είναι όλα τα παιδιά αριστούχοι. Οπως σε κάθε σχολείο, υπάρχουν όλα τα επίπεδα. Εχουμε όμως πολλούς μαθητές που μιλούν ελληνικά με άνεση και περηφάνια, τόσο που αν τους μιλήσεις αγγλικά, προσβάλλονται», τονίζει η Ιωάννα Λεκκάκου.

«Εχουμε μαθητές που όταν τους μιλάς αγγλικά, προσβάλλονται. Θέλουν να τους μιλάς ελληνικά γιατί είναι περήφανοι που τα έμαθαν», δηλώνει η κ. Λεκκάκου 

Το εκπαιδευτικό προσωπικό

Το προσωπικό που στελεχώνει το πρόγραμμα είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου ελληνόφωνο.

«Ολοι πρέπει να είναι φυσικοί ομιλητές της γλώσσας», εξηγεί και συνεχίζει: «Ολοι οι εκπαιδευτικοί μας πρέπει να έχουν την ελληνική ως μητρική γλώσσα. Εχουμε Ελληνοαμερικανούς που έζησαν και στις δύο χώρες, αλλά και πολλούς δασκάλους που έρχονται απευθείας από την Ελλάδα. Κάθε χρόνο προσλαμβάνουμε νέους ανθρώπους με εμπειρία στην τάξη, ενώ κάποιοι είναι βετεράνοι του επαγγέλματος, αρκετοί από τους οποίους έρχονται κάθε χρόνο από την Ελλάδα. Συνολικά φτάσαμε φέτος πάνω από 40 μόνιμους και άλλους 6–10 βοηθούς».

Η διδασκαλία, ωστόσο, δεν περιορίζεται στις τάξεις. Το Odyssey έχει αναπτύξει συνεργασίες με πανεπιστήμια, όπως το Χάρβαρντ, και κάθε χρόνο ένας μαθητής του συμμετέχει στο πρόγραμμα του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών στο Ναύπλιο. Ενα από αυτά τα παιδιά, ο Θωμάς, έγινε δεκτός στο Χάρβαρντ, ανοίγοντας τον δρόμο για τους επόμενους.

«Χρειαζόμαστε περισσότερα Odyssey σε όλη την Αμερική. Εχουμε ένα προϊόν που είναι πολύ αξιόλογο και πρέπει να εξαπλωθεί. Οχι για λόγους νοσταλγίας, αλλά γιατί ωφελεί την Ελλάδα και δίνει στους μαθητές μας κάτι μοναδικό», λέει, σημειώνοντας ότι για τους μαθητές, τα ελληνικά έχουν και πρακτικό όφελος: Οι εξετάσεις ελληνομάθειας αναγνωρίζονται στα αμερικανικά πανεπιστήμια και προσφέρουν απαλλαγή από το υποχρεωτικό μάθημα ξένης γλώσσας, εξοικονομώντας χιλιάδες δολάρια.

«Χρειαζόμαστε περισσότερα Odyssey σε όλη την Αμερική. Εχουμε ένα προϊόν που είναι πολύ αξιόλογο και πρέπει να εξαπλωθεί»

Από το ΕΚΠΑ στην Καλιφόρνια

Η Ιωάννα Λεκκάκου έφυγε από την Ελλάδα για τις ΗΠΑ το 2007, πριν καν αρχίσουμε να μιλάμε για brain drain.

«Μεγάλωσα στην Αθήνα, ήμουν μεταφράστρια λογοτεχνίας και ολοκλήρωνα το διδακτορικό μου στο ΕΚΠΑ. Είδα ότι η Ελλάδα δεν μου έδινε τις δυνατότητες που ήθελα και έκανα το μεγάλο βήμα».

Αρχικά εργάστηκε στην Καλιφόρνια, δημιουργώντας νέα προγράμματα ελληνικών σε σχολεία και πανεπιστήμια, προτού αναλάβει το Odyssey πριν από πέντε χρόνια.

Για την ίδια, η εκπαίδευση στα ελληνικά στις ΗΠΑ είναι κάτι πολύ περισσότερο από σχολικό πείραμα. «Είναι ήπια διπλωματία», τονίζει.

«Λειτουργούμε με χρήματα του αμερικανικού Δημοσίου, αλλά φέρνουμε μαζί την ελληνική γλώσσα, τον πολιτισμό και μια διαφορετική διδακτική μεθοδολογία».

Το όραμα είναι φιλόδοξο: «Χρειαζόμαστε περισσότερα Odyssey σε όλη την Αμερική. Με αυτόν τον τρόπο η Ελλάδα μπορεί να ωφεληθεί πραγματικά. Εχουμε ένα προϊόν που είναι πολύ αξιόλογο και χρειάζεται να εξαπλωθεί».