Το «δεύτερο οκτάωρο» των γονέων

Φόρτωση Text-to-Speech…

Δύο φίλες, η Αννα στα Γιάννενα και η Σοφία στη Θεσσαλονίκη, είχαν καθιερώσει την περυσινή σχολική χρονιά ένα σταθερό τηλεφωνικό ραντεβού: μοιράζονταν τα νέα της εβδομάδας κάθε Τετάρτη στις επτά το απόγευμα, μέχρι τα παιδιά τους να σχολάσουν από τις δραστηριότητές τους. Η μία περίμενε τις δυο κόρες της, μαθήτριες δημοτικού, έξω από το ωδείο, και η άλλη τον έφηβο γιο της να τελειώσει από το φροντιστήριο Αγγλικών. Το «ραντεβού» κρατούσε όσο και η αναμονή, ώστε να περάσει η ώρα και να γεμίσει το κενό ανάμεσα σε δύο διαδρομές.

Ανάλογες σκηνές εκτυλίσσονται καθημερινά σε πολλαπλές ελληνικές γειτονιές: έξω από φροντιστήρια, ωδεία και γήπεδα, γονείς περιμένουν στο αυτοκίνητο, στις κερκίδες, στα σκαλιά, στο πεζοδρόμιο. Στην Αθήνα, οι αποστάσεις και η κυκλοφορία κάνουν την αναμονή ακόμα πιο έντονη. Οι δρόμοι γύρω από τα μεγαλύτερα φροντιστήρια γεμίζουν διπλοπαρκαρισμένα αυτοκίνητα. Συχνά τα σκαλοπάτια των πολυκατοικιών μετατρέπονται σε πρόχειρα σημεία συνάντησης. Μέσα στα αυτοκίνητα γονείς κάθονται με το κινητό ή ακόμα και το λάπτοπ στο διπλανό κάθισμα, ενώ άλλοι στήνουν πηγαδάκια που διαρκούν όσο ένα μάθημα.

Καθημερινότητα σε δύο βάρδιες 

«Η σχολή χορού είναι 20΄ μακριά από το σπίτι μας. Δεν έχει νόημα να πάω και να γυρίσω», λέει ο Γιώργος, πατέρας δύο παιδιών, που δυο φορές την εβδομάδα με έναν καφέ στο χέρι περιμένει την οκτάχρονη κόρη του στα σκαλάκια μιας πολυκατοικίας, απέναντι από τη σχολή. Ο γιος του, 15 ετών με αυτισμό και με αυξημένες ανάγκες υποστήριξης, τον συνοδεύει. Κάθεται και αυτός στα σκαλάκια και χαιρετάει με χαρά τους ενοίκους που μπαινοβγαίνουν στην πολυκατοικία. Ολοι ανταποδίδουν εγκάρδια τον χαιρετισμό και πλέον τον γνωρίζουν με τον όνομά του. Κάποιες μέρες όμως ο Δημήτρης είναι δυσαρεστημένος. Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς το γιατί: είναι οι φορές που στα σκαλάκια επικρατεί… συνωστισμός.

Η Μαρία, επίσης γονέας και θαμώνας σε αυτό το αυτοσχέδιο στέκι αναμονής, εξηγεί πως για την ίδια αυτός ο χρόνος είναι απλώς χαμένος: «Με το παρκάρισμα δεν σου μένει ούτε μια ώρα, άρα είναι ούτε πολύς ούτε λίγος ο χρόνος. Δεν φτάνει για να κάνεις κάτι ουσιαστικό, αλλά είναι αρκετός για να σε εξαντλήσει. Δεν προλαβαίνω ούτε να πάω σπίτι ούτε να κάνω κάτι για μένα. Οπότε η καλύτερη περίπτωση είναι να βρεθούμε με άλλους γονείς και να πούμε δυο λόγια για να περάσει η ώρα».

«Το αυτοκίνητο έχει γίνει το γραφείο μου, το καφέ μου, το ησυχαστήριό μου, αλλά και η φυλακή μου».

Αλλοι γονείς δεν κατεβαίνουν καν από τα αυτοκίνητά τους. Είτε χαλαρώνουν μιλώντας στο τηλέφωνο και ακούγοντας μουσική, ή τελειώνουν με τις εκκρεμότητες της ημέρας. Ορισμένοι κουβαλούν μαζί τους το laptop τους. «Είναι η μόνη στιγμή της ημέρας που πραγματικά συγκεντρώνομαι», εξηγεί η Κατερίνα. «Το αυτοκίνητο έχει γίνει το γραφείο μου, το καφέ μου, το ησυχαστήριό μου, αλλά και η φυλακή μου. Τις λίγες φορές που δεν έχω βρει να παρκάρω εγκαίρως με έχει πιάσει τρελός εκνευρισμός».

Η καθημερινότητα πολλών οικογενειών λειτουργεί σε δύο βάρδιες. Το πρωί, τα παιδιά στο σχολείο και οι γονείς στη δουλειά. Το απόγευμα, όλοι μαζί στον δρόμο, αυτή τη φορά για τις δραστηριότητες των παιδιών. Ενα «δεύτερο οκτάωρο», που δεν πληρώνεται και δεν φαίνεται, αλλά εξαντλεί χρόνο, ενέργεια και προσοχή. Μέχρι πότε; «Ο γιος μου είναι 13 και συζητάμε με τον άντρα μου για το σε πόσο καιρό θα τον εμπιστευόμαστε να κυκλοφορεί με τα μέσα μόνος του. Προς το παρόν διστάζουμε, οπότε έχουμε μοιράσει αντίστοιχα δρομολόγια και δραστηριότητες», σχολιάζει η Μαρία.

Ο φόβος να μη μείνει το παιδί «πίσω»

Γονείς που προσπαθούν να χωρέσουν σε στενά δρομάκια, να βρουν μια πρόχειρη θέση για στάθμευση, να αποφύγουν τα πρόστιμα και τις κορναρίσματα. «Κάθε απόγευμα νιώθω σαν οδηγός ταξί χωρίς ρεπό. Τρέχω να προλάβω το ένα μάθημα, μετά το άλλο. Οι ώρες στον δρόμο είναι εξαντλητικές», λέει ο Ακης, πατέρας δύο αγοριών, 14 και 16 ετών, που μετακινείται μεταξύ διαφορετικών σημείων στο Λεκανοπέδιο. «Φέτος, υπήρξε η σκέψη να μετατρέψουμε κάποια από τα φροντιστήρια σε ιδιαίτερα, ώστε να περιορίσουμε τις μετακινήσεις. Το κόστος όμως θα ήταν σημαντικά πιο υψηλό και πάλι δεν θα γλιτώναμε κάποιες από τις δραστηριότητες. Στο μέλλον που θα περιοριστούμε μόνο στην προετοιμασία για τις Πανελλαδικές ίσως να το πάρουμε πιο εύκολα απόφαση».

Η αλήθεια είναι πως όταν κάνω το τελευταίο δρομολόγιο για να γυρίσουμε, επιτέλους, σπίτι και είναι και εκείνοι ευδιάθετοι, μου βάζουν τις μουσικές τους, μου λένε τις ιστορίες τους, δεν θα το αρνηθώ, το απολαμβάνω.

Οι γιοι του Ακη γυρνάνε στο σπίτι από το σχολείο με τα πόδια, είναι μια απόσταση περίπου 10΄. «Το να μετακινούνται όμως μόνοι τους με τα μέσα τα απογεύματα, αυτό το αποκλείω. Δεν είναι μόνο το θέμα της ασφάλειας, είναι πως θα γυρνάνε εξαντλημένοι. Τουλάχιστον στο αυτοκίνητο νιώθω πως περνάμε ποιοτικό χρόνο μαζί. Και η αλήθεια είναι πως όταν κάνω το τελευταίο δρομολόγιο για να γυρίσουμε, επιτέλους, σπίτι και είναι και εκείνοι ευδιάθετοι, μου βάζουν τις μουσικές τους, μου λένε τις ιστορίες τους, δεν θα το αρνηθώ, το απολαμβάνω».

Σχετικά Αρθρα

Στην πραγματικά, όλες αυτές οι δραστηριότητες έχουν κόστος όχι μόνο σε χρόνο και ενέργεια, αλλά και σε χρήμα. Το 2023, οι Ελληνες γονείς δαπάνησαν 614 εκατ. ευρώ για φροντιστήρια Γενικής Εκπαίδευσης. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 16,2% των συνολικών εκπαιδευτικών δαπανών των νοικοκυριών. Ειδικά η Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση παρουσιάζει αξιοσημείωτη άνοδο. Το 2023, οι γονείς δαπάνησαν 26,1 εκατ. ευρώ για φροντιστήρια σε παιδιά δημοτικού – ποσό τετραπλάσιο σε σχέση με το 2013 λόγω της εξάπλωσης των κέντρων μελέτης. Ωστόσο, η Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση απορροφάει τη συντριπτική πλειονότητα των δαπανών για φροντιστήρια (94,6%), φθάνοντας στα 580,9 εκατ., καθώς σε αυτές τις δαπάνες περιλαμβάνεται η προετοιμασία για τις Πανελλαδικές Εξετάσεις.

Ως αποτέλεσμα, για πολλά παιδιά η εβδομάδα είναι οργανωμένη μέχρι την τελευταία ώρα, χωρίς χώρο για χαλάρωση ή αυθόρμητο παιχνίδι. Και ενώ πολλοί γονείς το αναγνωρίζουν, αισθάνονται πως δεν έχουν επιλογή. «Θέλουμε να τους δώσουμε ευκαιρίες, να μην τους λείψει τίποτα», λέει η Αννα, που εκτός από ωδείο πηγαίνει τις κόρες της καράτε, κολυμβητήριο και ενίοτε ιππασία. «Καμιά φορά νιώθω ότι τους φορτώνουμε πολύ. Από την άλλη, φοβάμαι πως αν σταματήσουμε, θα μείνουν πίσω». Κι έτσι, κάθε απόγευμα, σε κάθε πόλη, το… δεύτερο οκτάωρο ξεκινά ξανά.